از روشهای بسیار مرسوم و قدیمی جهت کاهش وزن؛ شمارش کالری دریافتی و نظارت دقیق بر دریافت میزان کالری است. در حقیقت عمده روشهای کاهش وزن و بخصوص برنامههای کامپیوتری و گوشیهای هوشمند بر اساس محاسبه میزان کالری مورد نیاز یک فرد و کاهش آن میباشد. اگرچه این روش مدتها است در کشورهای جهان جواب خود را پس داده، اما بتازگی در ایران به لطف توسعه ساخت نرم افزارهای هوشمند و دسترسی به اینترنت، مرسوم شده است.
حتی افرادی هستند که بسیار دقیق و وسواسی کالری مصرفی خود در طول روز را شمارش میکنند. اگر شما نیز جزء این عده از افراد هستید و دائماً در حال ثبت مقدار مصرف خود در گوشی هوشمند خود و شمارش کالری دریافتی روزانه خود هستید، مطالب زیر ممکن است برای شما مفید باشد. بعد از خواندن این مطالب احتمالاً متوجه خواهید شد که وقت و انرژی خود را صرف یک روش غلط جهت کاهش وزن می کنید.
- همه کالریها یکسان نیستند.
منابع مختلف کالری؛ یعنی مواد غذایی که مصرف میکنیم؛ تأثیرات متفاوتی روی بدن دارند. مثلاً ممکن است مقدار مساوی کربوهیدارت و کالری از دو ماده غذایی؛ شکر و سبزیجات دریافت کنید. اما تأثیر هر کدام در بدن متفاوت است. شکر به سرعت هضم و جذب میشود. شیرینیها و نوشیدنیهای شیرین شده میتوانند موجب افزایش سطح قند خون و افزایش ناگهانی انسولین شوند. که این باعث افت قند و ایجاد خستگی و گرسنگی میشود. این روند بعد از مدتی باعث افزایش مقاومت به انسولین و عوارض جانبی آن از جمله چاقی و قند خون میشود. اما قند موجود در سبزیجات و سایر غذاهای طبیعی که دارای فیبر زیاد هستند، به آرامی هضم و جذب می شوند و این اثر را ندارند.
- برچسب حقایق غذایی روی مواد غذایی همیشه درست نیستند.
روشهای اندازگیری، تاریخ مصرف محصول، روش تهیه و پخت و… در میزان دقیق کالری مواد غذایی مؤثرند. حتی گاهی دیده شده است ، وزن محصول نیز اشتباه قید شده است. گفته شده است تا ۲۰ درصد خطا در میزان کالری گزارش شده وجود دارد. مثلاً یک ماده غذایی که روی آن ۵۰۰ کیلوکالری قید شده است ممکن است ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلوکالری داشته باشد.
- یک نوع ماده غذایی همیشه یک مقدار مشخص کالری ندارد.
کالری محصولات کشاورزی بسته به گونه و میزان رسیدگی و شرایط کشت از جمله محل، فصل، نوع خاک، نوع کود و… متفاوت است. مثلاً محصول پرتقال در شمال کشور با پرتقال جنوب کشور متفاوت است، همچنین گونههای متفاوت پرتقال مثلاً بیروتی، تامسون ووالنسیا باهم فرق می کنند.
- کالری شماری روشی قدیمی است که بتازگی در ایران مرسوم شده است.
اگر چه این روش کالری شماری بتازگی در ایران به لطف پیشرفتهای فنآوری و ساخت اپلیکیشنهای موبایل و دسترسی به اینترنت مرسوم شده است؛ اما بقول محققان آمریکایی، اگر این سیستم شمارش کالری جواب میداد الان بایستی آمریکاییها لاغرترین مردم جهان بودند؛ چرا که مدتهاست برای کاهش وزن از این روش استفاده می کردهاند؛ درصورتیکه چنین نیست.
- غذاها و کالری آنها بطور کامل و در همه افراد مثل هم جذب نمیشوند.
در بدن انسان نه تنها تمام کالری دریافتی از غذا جذب نمی شود، بلکه هر کسی میزان کالری دریافتی را به میزان متفاوتی هضم و جذب می کند. این نشان دهنده تفاوتهای فردی است، عوامل متعددی بر میزان جذب مواد غذایی مؤثرند مثلاً نوع غذای دریافتی، سلامت دستگاه گوارش، حتی میزان و نوع میکروبهای لوله گوارش بر میزان هضم و جذب غذا اثر دارد.
- آیا میدانید که چقدر کالری دقیقاً نیاز دارید.
فرمولها و برنامههایی که برای سنجش کالری مورد نیاز استفاده میشوند، تقریبی هستند. برای محاسبه دقیق کالری مورد نیاز برای کاهش وزن، باید میزان متابولیسم خود را بدانید که اینکار بسادگی نیست، فقط با دستگاههای پیشرفته مشخص می شود.
- تمرکز فقط روی میزان کالری باعث آسیب جسمی و کند شدن متابولیسم می شود.
تمرکز بیش از حد بر کالری ممکن است باعث محدود شدن دریافت مواد غذایی سالم شود. بخصوص در مورد چربی ها که کالری بالایی دارند، اما چربی های سالم برای سلامت انسان ضروری اند و کمبود آنها برای سلامت مضر است. از سویی دیگر این توجه بیش از حد به مقدار کالری باعث بی توجهی به احساس گرسنگی و نیاز بدن می شود. اینکار باعث ایجاد عوارض جسمی و کاهش متابولسیم می شود و کاهش وزن را سختتر خواهد کرد. بعلاه با کوچکترین افزایش دریافت، وزن قبلی و حتی بیشتر برمیگردد.
تحقیقات جدید نشان می دهد، کیفیت رژیم غذایی مهم ترین چیز برای حفظ سلامت، از دست دادن وزن و حفظ وزن کاهش یافته است. کیفیت رژیم غذایی، نه کمیت، چیزی است که به مردم کمک میکند تا در بلند مدت به راحتی وزن خود را کاهش دهند و وزن خود را مدیریت کنند.
